Conflict = meningsverschil + emotie dat ont-ordend

In een (professionele) organisaties spelen de psychologische drijfveren een grote rol. Bij professionals spelen een grote behoefte aan erkenning, bewijsdrang, (kwetsbare) ego, ijdelheid en de neiging tot perfectionisme. Ze zijn erg kritisch op zichzelf en derhalve ook naar anderen. Daarnaast zijn ze vaak competitief ingesteld. Ze leggen de lat hoog en dat alles maakt hen tot goede professionals, maar is ook conflictbevorderend.
In combinatie met een cultuur waarin het 'not done' is elkaar aan te spreken op het functioneren, hoge werkdruk en weinig formele regels, bestaat er een vruchtbare voedingsbodem voor escalatie van conflicten.
Het elkaar aanspreken hangt ook in belangrijke mate samen met de mate waarin mensen elkaar en zichzelf ruimte geven of ruimte beperken en emoties uiten of juist inhouden.

Emoties zijn een beschermingsmechanisme. Het zorgt bijvoorbeeld voor de lichamelijke voorwaarden om op tijd weg te springen als we gevaar lopen. Afhankelijk van de heftigheid waarin emoties zich voordoen zeggen ze iets van de situatie of iets van de (geschiedenis) van de persoon.
Emoties zorgen in conflicten dat we meer met onszelf bezig zijn, zorgen voor een 'verenging' van het waarnemingsvermogen en verlies van de verbinding met de buitenwereld.
Daarmee treedt verstarring op en kunnen we niet meer gebruik maken van het volledige handelingsrepertoire dat we hebben.
Escalatie treedt als vanzelf op. We zien van de ander alleen de negatieve aspecten en worden bijgevolg door de ander ook op de eigen negatieve aspecten aangesproken. Relatievering en objectivering worden uitgeschakeld. De intrede van emotie bij een meningsverschil, maar ook bij verschillen in voelen, waarnemen en willen ont-ordend in velerlei opzicht. Dit leidt ertoe dat conflicten bijna als vanzelf steeds verder escaleren.

Glasl stelt vast dat er een bepaald moment in de emotionele fase van escalatie van conflict is dat er een vertrouwensbreuk optreedt. Vanaf dat moment sturen vrijwel alleen emoties betrokkenen. Zelf zodanige vorm kan dat aannemen dat beiden strijdend 'de afgrond' ingaan.

Voor de-escalatie in het conflict is de wil van beide partijen en samenwerking nodig. Het levert ont-spanning en (op)nieuw(e) ordening. Ordening is structuur waarin we onszelf kunnen sturen in lijn met doelen en waarden waarin we onszelf herkennen.

Dat maakt investeren in bewust-zijn van en inzicht in eigen gedrag en vooral de dynamiek tussen spanning en emotie, die zich met name ook in conflictdynamiek manifesteert in dubbel opzicht waardevol.